20 maart 2013

Aubergine Actuelle: De asielzoeksters van het Klein Kasteeltje

MARLOU SARIS



bron: facebook.com/Transit51
Gelukszoekers worden ze wel eens genoemd. Mensen die vanuit hun eigen, arme(re) landen naar landen hier - het rijke Westen - komen, in hoop op een beter leven. De verhalen over asielzoekers zijn veelal negatief. Ze worden vaak als weinig meer gezien dan statistieken en dat zij net zo goed mens zijn als jij en ik, wordt makkelijk vergeten. De foto- tentoonstelling Transit 51 laat - terecht, als je het mij vraagt - een ander licht schijnen op de vreemdelingen in onze stad. Ik nam een kijkje.

Jaarlijks vluchten honderdduizenden mensen uit hun leefomgeving - in 2011 waren dit er 800.000, laten de cijfers van de United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) zien. De grootste redenen om te vluchten zijn oorlog, mishandeling en problemen vanwege politieke of religieuze overtuiging. Hoewel dit dingen zijn waar wij in België gelukkig niet al te veel mee te maken krijgen, zijn asielzoekers niet per definitie "mensen met vreemde namen die wij toch niet verstaan" - het zou ons net zo goed kunnen overkomen. De meeste asielzoekers waar wij hier over horen, hadden eerst namelijk ook een gewoon leven.

Het Klein Kasteeltje

De asielzoekers waarover wij horen zijn diegenen die naar ons land komen. De eerste twee maanden van dit jaar betreft dit 3036 asielaanvragen, laat het maandverslag van de CGRA me zien. In dezelfde periode hebben 447 mensen antwoord over hun vluchtelingenstatus ontvangen, en heeft slechts 14,5% van hen die status gekregen.

Wanneer je als vluchteling naar België komt volgt een lange procedure voordat je daadwerkelijk asiel zult kunnen krijgen. Gedurende het wachten krijgt iedere asielzoeker een woonplaats aangewezen. Deze - en de mensen met wie je komt te wonen - moet je accepteren, maar je blijft vrij om naar buiten te gaan wanneer je wilt. Het grootste en oudste opvangcentrum voor asielzoekers in België is het Klein Kasteeltje, in Brussel. Daar wonen ruim 800 mensen, allemaal in twijfel van wat de toekomst hen zal brengen.

Julie Vanstallen, communicatieverantwoordelijke voor het Klein Kasteeltje, legt me uit hoelang die onzekerheid ongeveer duurt: "Gemiddeld verblijft een bewoner acht maanden in het Klein Kasteeltje. Sinds een paar maanden - onder bewind van staatssecretaris De Block - worden de termijnen voor het bestuderen van een dossier sterk verkort, waardoor het CGVS nu binnen vier maanden een beslissing neemt."

Camilje, Marua, Parandzem, Jamila en Evgenia / bron: facebook.com/Transit51
Wachten

Hoewel de wachttijd dus is gehalveerd, blijft het lang wachten. Fotografe Lisa Van Damme en Julie Vanstallen - naast communicatieverantwoordelijke van het Klein Kasteeltje ook journaliste - hebben vorig jaar enkele bewoonsters van het Klein Kasteeltje gevolgd, en met hen gewacht. De reden dat zij voor enkel vrouwen hebben gekozen is heel bewust, vertelt Julie in een interview met Tv Brussel:
"Het wordt wel eens vergeten, maar de helft van de asielzoekers is vrouw. Zij zijn kwetsbaarder, kennen hun rechten over het algemeen minder goed en hebben vaak ook kinderen, waarvoor ze moeten zorgen. Ook zijn ze naar gelang hun land van herkomst minder of lager geschoold."
Vijf vrouwen volgden ze: de jonge Marua, die samen met haar ouders en broertjes vluchtte van de oorlog in Afghanistan. Jamila, die Ethiopië moest verlaten om haar baby op de wereld te kunnen zetten. Camilje die Servië verliet omdat ze daar als Roma niet werd geaccepteerd. Evgenia die uit Oezbekistan vertrok omdat haar ex-man haar moeder had ontvoerd, en de Armeense Parandzem, die nog steeds niet durft te zeggen waarom ze haar land precies heeft verlaten.

Dromen

Nu hangt een deel van de foto's - verspreid over drie lichte ruimtes - in gemeenschapscentrum in De Markten, waar je als bezoeker een kijkje kunt nemen in het leven van deze asielzoeksters. Van Damme heeft het dagelijks leven mooi vastgelegd: de foto's vertellen een verhaal zoals ze dat zouden moeten doen, waar het wachten doorheen blijft schemeren. Toch straalt er ook hoop vanaf, bijvoorbeeld uit het beeld waar Marua uit een Nederlands taalboek leest.

bron: facebook.com/Transit51
Op de muur staat dat Lisa ook zocht naar de dromen van de asielzoeksters, maar die kan ik niet vinden. "Die dromen komen vooral naar voren in het boek," legt de medewerker van De Markten me uit. "Daar staan ook andere foto's in en dus verhalen die de asielzoeksters hebben verteld, opgeschreven door Julie."

Het boek heb ik alleen doorgebladerd, maar volgens Eva Brems - hoogleraar Mensenrechten aan de UGent, is het net als de tentoonstelling: een positiever licht op de asiel- problematiek. Een aanrader.
"Het mooie is dat het eens niet gaat om politieke debatten of juridische analyses. Het gaat enkel om de mensen. Mensen die hopen op een nieuw leven."

De tentoonstelling loopt nog tot en met 31 maart. Hier is ook het boek te koop, alsook in de boekhandel of online.


  Transit 51 - De Markten
  Oude Graanmarkt 5
  1000 Brussel
  di-zo 12:00-18:00
  Website De Markten / Facebook Transit 51

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Wij omarmen elke opmerking, prangende vraag, opbouwende kritiek of lovende reactie, so shoot! Oh ja .. en bedankt!